Không mới nhất dừng ở kiểm kê.

Đợt kiểm kê này thực hành tại tất thảy các làng, thôn, bản, khu dân cư của 379 xã, 154 phường và hai thị trấn ở 28 quận, huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh thành

Thời kì trôi qua khiến nhiều phong tục bị mai một. Ẩm thực cũng là một mảng văn hóa lớn, nhưng chúng ta cũng chỉ có những bài viết nhỏ lẻ, chính yếu hội tụ vào ẩm thực của khu vực phố cổ, trong khi đó, nhiều làng quê có những đặc sản nức danh, song đến nay vẫn còn là "ẩn số" chưa được khám phá hết.

Dự định vơ đề án sẽ được hoàn tất trong năm 2014, với kinh phí hơn 13 tỷ đồng. Ngoài việc thống kê, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tiến hành các điều tra cụ thể về thực trạng một số loại hình văn hóa phi vật thể, căn do khiến nó bị mai một hay đang được phát huy, tâm sự, ước muốn của nhân dân đối với việc bảo tàng và phát huy các giá trị văn hóa.

Ở các làng ven đô và nông thôn, thường có hương ước, quy định rất chém đẹp về cách xử sự của dân làng, nhất là trong việc thực hành các nhiệm vụ chung của làng, quan hệ với người lớn tuổi. Năm 2003, UNESCO đã phê chuẩn Công ước về Bảo vệ văn hóa phi vật thể.

Chả hạn về phong tục tập quán, Hà Nội cấu thành bởi vùng văn hóa thành thị, vùng văn hóa ven đô và vùng nông thôn. 350 làng nghề với 244 nghề truyền thống. Trước đề nghị cần thiết về việc ngó lại ắt giá trị văn hóa phi vật thể của Thủ đô, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội đã xây dựng Đề án Tổng kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn đô thị. Chỉ riêng lễ hội, trên địa bàn đã có tới 1.

095 lễ hội, trong đó có nhiều lễ hội lớn như: lễ hội Thánh Gióng, lễ hội chùa Hương, lễ hội Cổ Loa, lễ hội Đức Thánh Tản. Ngoài tạo nền móng cho bảo tàng, tỉnh thành cũng hy vọng rằng, việc đến tận từng thôn, làng, bản để thống kê còn giúp chúng ta phát hiện thêm những di sản văn hóa phi vật thể mà lâu nay chưa nhận diện được hết, qua đó, có thể phá hoang để phát triển du lịch.

Bài và ảnh: GIANG NAM. Tại huyện Đông Anh, việc kiểm kê đã góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ địa phương, những người quản lý di sản và cộng đồng dân cư. Trong năm 2013, Hà Nội sẽ tiến hành kiểm kê trên địa bàn huyện Mê Linh.

Nếu được nghiên cứu thấu triệt, chúng ta có thể khôi phục, vận dụng nhiều nét đẹp trong các hương ước này vào xây dựng nếp sống văn hóa bữa nay.

Năm 2012 vừa qua, thị thành bắt đầu khai triển thí nghiệm trên địa bàn huyện Đông Anh trước khi triển khai trên diện rộng từ năm 2013. Tuy nhiên, một thời gian khá dài, nhận thức của chúng ta về di sản văn hóa phi vật thể vẫn còn hạn chế.

Đề án sẽ được khai triển bao quát cả sáu lĩnh vực văn hóa phi vật thể theo Công ước của UNESCO. Hà Nội còn có tới 1.

Nhưng theo các nhà khoa học, Hà Nội còn lưu giữ hàng trăm bản hương ước bằng chữ Hán và chữ Nôm. Như vậy, khuôn khổ của di sản văn hóa phi vật thể là rất rộng. Theo công ước này, di sản văn hóa phi vật thể gồm di sản thuộc sáu lĩnh vực: các truyền thống và biểu hiện truyền khẩu, nghệ thuật trình diễn, tập quán từng lớp, tín ngưỡng và các lễ hội, tri thức và tập quán liên can đến thiên nhiên và vũ trụ, nghề thủ công truyền thống.

Văn hóa Hà Nội hiện tại thu nhận thêm nhiều giá trị văn hóa của vùng đất xứ Đoài.

Lễ hội Lệ Mật, một trong những di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của đất Thăng Long         Còn nhiều giá trị tiềm tàng  Với bề dày lịch sử hơn nghìn năm, Hà Nội có một kho tàng văn hóa phi vật thể quý báu.

Theo Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội Trương Minh Tiến, kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể Hà Nội là một việc làm cấp thiết, nhằm mục đích nhận mặt rõ ràng không chỉ về khối lượng, loại hình các di sản văn hóa phi vật thể mà còn nhằm xác định và đánh giá giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học và vai trò, ý nghĩa của di sản văn hóa phi vật thể trong đời sống hiện đại.

Từ khái niệm này, có thể thấy, bấy lâu, chúng ta chỉ mới hội tụ nghiên cứu ở một số mảng chính như lễ hội, làng nghề, nghệ thuật trình diễn, trong khi còn rất nhiều giá trị văn hóa phi vật thể của Thủ đô chưa được nhìn nhận, nghiên cứu một cách xứng tầm. Tạo nền tảng vững chắc cho bảo tàng  Từ khi hợp nhất Hà Nội - Hà Tây, không gian văn hóa của thị thành được mở rộng. Việc kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể không chỉ dừng lại ở kiểm đếm, từ kết quả tổng kiểm kê, các cơ quan quản lý có thể nhận biết thực trạng, sự phân bố của di sản văn hóa phi vật thể theo từng vùng, từng địa phương.

Nhiều người vẫn chỉ nghĩ rằng, văn hóa phi vật thể chỉ là những lễ hội, những bộ môn nghệ thuật biểu diễn như: rối nước, chèo, tuồng. Đây đều là những phố, làng có hàng nghìn năm lịch sử, có nhiều phong tục tập quán đẹp. Điều này sẽ tạo tiền đề để xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học, để hoạch định chính sách về bảo tàng, phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể. Trong khuôn khổ công việc tổng kiểm kê này, thị thành có hai hướng ưu tiên, đó là ưu tiên các loại hình văn hóa phi vật thể đang có nguy cơ mai một, phải bảo vệ khẩn và ưu tiên các huyện vùng sâu, vùng xa.